Η Χρήση των Ομάδων Εστιασμένης Συζήτησης στη Συλλογή Ποιοτικών Δεδομένων

Η χρήση των ομάδων εστιασμένης συζήτησης (focus groups) ολοένα και αυξάνεται στο χώρο των επιστημών υγείας, καθιστώντας αυτές ένα σημαντικό εργαλείο στη συλλογή ποιοτικών δεδομένων. Σκοπός: Η ανάδειξη των κυριότερων πτυχών της μεθόδου και των διαφοροποιήσεών της στη συλλογή και την ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Υλικό-μέθοδος: Μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας για το διάστημα 1980-2009 στις βάσεις δεδομένων Medline και PsycINFO και διεξαγωγή δύο ομάδων εστιασμένης συζήτησης στο πρώτο στάδιο ποιοτικής μελέτης. Αποτελέσματα: Πρόκειται για μια μέθοδο που απαιτεί από τον ερευνητή συστηματικό σχεδιασμό όλων των σταδίων και κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων της, από την επιλογή των συμμετεχόντων έως την ανάλυση των δεδομένων. Είτε χρησιμοποιηθεί ως αυτόνομη μέθοδος, είτε ως συμπληρωματική κάποιας άλλης μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη τόσο στα αρχικά στάδια μιας μελέτης με στόχο την εκτίμηση των αναγκών και τη διερεύνηση ενός νέου θέματος, όσο και στα μεταγενέστερα στάδια που αφορούν στην ανάπτυξη εργαλείων ή στη διασαφήνιση ήδη συλλεγμένων δεδομένων. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματά της είναι η δυνατότητα για ταυτόχρονη παρουσίαση των απόψεων των συμμετεχόντων και η ανάδειξη των πραγματικά σημαντικών θεμάτων, έτσι όπως τα αντιλαμβάνονται και τα ιεραρχούν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες. Η αλληλεπίδραση των μελών της ομάδας αποτελεί μια σημαντική πηγή πληροφοριών για τον ερευνητή ενώ η αξιοποίηση αυτού του στοιχείου εμπλουτίζει την ανάλυση αναδεικνύοντας θέματα που σχετίζονται με τη δυναμική, η οποία αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της ομαδικής συζήτησης. Συμπεράσματα: Οι ομάδες εστιασμένης συζήτησης αποτελούν μια μέθοδο συλλογής δεδομένων ιδιαίτερα ευέλικτη, καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διαφορετικούς ερευνητικούς σκοπούς, σε διαφορετικές φάσεις της ερευνητικής διαδικασίας και σε συνδυασμό ή μη με άλλες μεθόδους. Η χρήση τους οδηγεί τον ερευνητή στην παρατήρηση και την αξιολόγηση της διαδικασίας κατά την οποία συλλέχθηκαν τα εκάστοτε δεδομένα, οδηγώντας τον σε ένα βαθύτερο επίπεδο κατανόησής τους.