Η Επίδραση των Εκπαιδευτικών Παρεμβάσεων στη Μείωση του Επαγγελματικού Στρες του Νοσηλευτικού Προσωπικού: Συστηματική Ανασκόπηση
Περίληψη
Το επαγγελματικό στρες επηρεάζει την ποιότητα ζωής των εργαζομένων και προκαλεί μείωση της παραγωγικότητας, έως και οριστική αποχώρηση από την εργασία. Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις υποστήριξης μπορεί να μειώσουν το στρες. Σκοπός: Η ανασκόπηση ερευνητικών μελετών σχετικά με την επίδραση των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων στην πρόληψη της εμφάνισης ή τη μείωση των επιπτώσεων του επαγγελματικού στρες στο νοσηλευτικό προσωπικό. Υλικό και Μέθοδος: Αναζητήθηκαν ερευνητικές μελέτες σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (Cochrane Library, CINAHL, Medline, PsycINFO, Scopus) με λέξεις κλειδιά: “education”, “educational interventions”, “nurses”, “nursing staff”, “stress”, “burnout”, “work”, “job”, “occupation”. Το ακρωνύμιο PICOS χρησιμοποιήθηκε ως κριτήριο εισαγωγής στη συστηματική ανασκόπηση, με μελέτες που είχαν ως πληθυσμό (Population) αποκλειστικά νοσηλευτικό προσωπικό, παρεμβάσεις (Interventions) αποκλειστικά εκπαιδευτικές, με μία ή περισσότερες ομάδες παρέμβασης (Controls), εκβάσεις (Outcome) που αφορούσαν στην επίδραση της εκπαίδευσης και, τέλος, μελέτες οιονεί πειραματικές και τυχαιοποιημένες σε ό,τι αφορά στον ερευνητικό σχεδιασμό (Study design). Συνολικά 110 άρθρα προέκυψαν από την ηλεκτρονική αναζήτηση, από τα οποία 18 άρθρα (16 μελέτες) συμπεριελήφθησαν. Αποτελέσματα: Σχεδόν σε όλες τις μελέτες η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε σε νοσηλευτικό προσωπικό, εκτός από τρεις μελέτες, οι οποίες αφορούσαν σε φοιτητές. Οι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις αφορούσαν κυρίως σε συμβουλευτική κινητοποίησης, ψυχοκοινωνική εκπαίδευση και εφαρμογή γνωστικών-συμπεριφοριστικών θεωριών. Οι ομάδες παρέμβασης ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης σε σύγκριση με τις ομάδες ελέγχου, λιγότερο στρες, θετικότερα συναισθήματα, μεγαλύτερη ευεξία, ικανοποίηση από τη ζωή και ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την εργασία. Συμπεράσματα: Η εκπαίδευση φαίνεται να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη μείωση του στρες του προσωπικού. Οι στρατηγικές διδασκαλίας, ωστόσο, παραμένουν παραδοσιακές και καλύπτουν κυρίως τη γνωσιακή περιοχή της μάθησης.