Ανάγκες Υγείας και Φροντίδας των Μεταναστών και Ελληνικό Σύστημα Υγείας

Περίληψη

Εισαγωγή: Οι μετανάστες συνιστούν ανομοιογενείς ομάδες με διαφορετικούς λόγους μετανάστευσης και διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα αλλά και ηλικίες, φύλο, προσωπικότητες, που ανάλογα με τη χώρα εγκατάστασης και τις υπάρχουσες υποδομές μπορούν να βιώσουν σε διαφορετικό βαθμό προβλήματα και καταστάσεις που πιθανόν επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία.

Σκοπός: Η περιγραφή του πλαισίου παροχής φροντίδας στους μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα, καθώς και η διερεύνηση των ιδιαιτεροτήτων των αναγκών υγείας ορισμένων πολιτισμικών ομάδων.

Υλικό και Μέθοδος: Συστηματική, κριτική ανασκόπηση της διεθνούς (Cinahl, ELIN, & PubMed) και ελληνικής (ΙΑΤΡΟΤΕΚ) βιβλιογραφίας (2000–2017) με στόχο την κριτική σύνθεση μιας ενδελεχούς και αναλυτικής παρουσίασης του προβλήματος σχετικά με τις μη-ικανοποιούμενες ανάγκες των μεταναστών στη σύγχρονη ελληνική νοσηλευτική πραγματικότητα.

Αποτελέσματα: Οι ανάγκες υγείας και φροντίδας των μεταναστών συνοψίζονται στην ανάγκη αντιμετώπισης ασθενειών που σχετίζονται με τις κακές συνθήκες διαβίωσης, την ψυχική, αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία αλλά και τη γέννηση παιδιών χωρίς επίσημα χαρτιά. Διάφοροι λόγοι αποτρέπουν την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας όπως η έλλειψη πληροφόρησης για τα δικαιώματά τους, ο φόβος απέλασης, η έλλειψη δυνατότητας επικοινωνίας με το προσωπικό στις υπηρεσίες, η έλλειψη νομικών δικαιωμάτων και το οικονομικό κόστος για τη χορήγηση θεραπείας. Για τη μεταρρύθμιση στις υπηρεσίες υγείας, καθώς και τη δημιουργία υπηρεσιών φιλικών προς τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς απαιτείται η ορατή (οι υπηρεσίες πρέπει να είναι γνωστές ώστε οι μετανάστες να ξέρουν τα δικαιώματά τους), η φυσική (οι υπηρεσίες να είναι εύκολα προσβάσιμες με μέσα μαζικής μεταφοράς), η διαδικαστική (οι υπηρεσίες να παρέχουν την ευκαιρία επίσημης μετάφρασης των διαδικασιών), η οικονομική (να υπάρχει η δυνατότητα ασφαλιστικής κάλυψης), η ψυχολογική (οι υπηρεσίες να είναι ευαισθητοποιημένες ώστε να βοηθούν στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης) και η πολιτισμική (το προσωπικό των υπηρεσιών να αποδέχεται τις διαφορετικές αξίες, ιδέες,συμπεριφορές και νόρμες των ασθενών) προσβασιμότητα.

Συμπεράσματα: Για την κάλυψη των αναγκών υγείας των μεταναστών χρειάζεται πρωτίστως η δημιουργία δομών ενημέρωσης και πληροφόρησης αφενός για τα δικαιώματά τους σε ό,τι αφορά στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αφετέρου στη φάση πιθανής λήψης οδηγιών και θεραπευτικών σχημάτων. Πέρα από αναγκαίες αλλαγές στο νομικό πλαίσιο επικουρικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν οι κοινότητες των μεταναστών, που πρέπει να έχουν τη συνεχή στήριξη της πολιτείας.