Κλίμακες Αξιολόγησης της Εγγραμματοσύνης Υγείας, Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη

Περίληψη

Εισαγωγή: Με τον όρο Εγγραμματοσύνη Υγείας (ΕΥ), ορίζεται η επίτευξη ενός επιπέδου γνώσεων, προσωπικών δεξιοτήτων και εμπιστοσύνης, ώστε το ίδιο το άτομο να μπορεί να αναλαμβάνει δράση, για τη βελτίωση της προσωπικής και κοινοτικής υγείας, αλλάζοντας τον τρόπο ζωής του και τις συνθήκες διαβίωσης. Στη φροντίδα ατόμων με χρόνια νοσήματα, όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ), η χαμηλή ΕΥ, είναι ένα πιθανό εμπόδιο στην αυτοδιαχείριση της νόσου, καθώς η ελλιπής κατανόηση της γραπτής ή προφορικής νοσηλευτικής οδηγίας και εκπαίδευσης, έχει ως αποτέλεσμα τα άτομα με ΣΔ, να λαμβάνουν μειωμένη φροντίδα. Σκοπός: Σκοπός της παρούσης μελέτης ήταν η διερεύνηση και περιγραφή των διαθέσιμων εργαλείων, που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της ΕΥ σε άτομα με ΣΔ. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων "Google Scholar", "PubMed" και SUM Search με λέξεις ευρετηρίου health literacy, diabetes, assessment tools. Η αναζήτηση των μελετών έγινε με συγκεκριμένα κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού και συμπεριέλαβε μελέτες στην αγγλική γλώσσα, που δημοσιεύθηκαν την περίοδο 2010–2020, καθώς και άρθρα που περιελάμβαναν τις αρχικές έρευνες των εργαλείων αξιολόγησης. Βρέθηκαν 103 άρθρα και χρησιμοποιήθηκαν τα επτά. Αποτελέσματα: Υπάρχουν αρκετά αξιόπιστα εργαλεία αξιολόγησης της ΕΥ και της ικανότητας κατανόησης της νόσου, που έχουν αναπτυχθεί και βελτιώνονται διαρκώς, ενώ αναπτύσσονται συνεχώς και νέα. Διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, οι οποίες μετρούν την ικανότητα των ατόμων με ΣΔ να: (1) Διαβάζουν γραπτές λέξεις, (2) κατανοούν τον γραπτό λόγο και (3) να κατανοούν και διεξάγουν αριθμητικούς υπολογισμούς. Η ικανότητα προφορικής ανάγνωσης, κατανόησης και αριθμητικής αντίληψης, συσχετίζεται με τις γνώσεις για τη νόσο των ατόμων που πάσχουν από ΣΔ. Συμπεράσματα: Τα άτομα με ΣΔ, χρειάζονται ικανότητα να προφέρουν και να αντιλαμβάνονται τις προφορικές οδηγίες των επαγγελματιών υγείας αλλά και επαρκή ικανότητα στον χειρισμό αριθμητικών και ποσοτικών δεδομένων που σχετίζονται με τη διαχείριση της νόσου. Ωστόσο, λόγω της πολυπλοκότητας της νόσου, αν και διατίθενταιαρκετά και αξιόλογα εργαλεία αξιολόγησης της ΕΥ στον ΣΔ, δεν υπάρχει προς το παρόν ένα εργαλείο που να περιλαμβάνει και να καλύπτει όλες τις διαστάσεις της ΕΥ. Είναι απαραίτητη η ανάπτυξη ενός νέου εργαλείου, απλού, σύντομου, χρηστικού και χωρίς αποκλεισμούς.