Πρακτικές οδηγίες και σημεία προσοχής για τον σχεδιασμό προγραμμάτων άσκησης για άτομα με οστεοαρθρίτιδα γόνατος/ισχίου

Περίληψη

Εισαγωγή: H οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι η πιο κοινή πάθηση των αρθρώσεων, ιδιαίτερα στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Μπορεί να επηρεάσει αρκετές αρθρώσεις, όμως συνηθέστερα την άρθρωση του γόνατος και του ισχίου. Ενώ υπάρχει πληθώρα μελετών που έχουν διερευνήσει την αποτελεσματικότητα διαφορετικών μορφών άσκησης, δεν ανευρίσκονται το ίδιο εύκολα άρθρα που να αναφέρονται σε γενικές οδηγίες σχετικά με τις ενδείξεις, αντενδείξεις και τη λογική σχεδιασμού ενός προγράμματος άσκησης σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος (ΟΑΓ) ή/και ισχίου (ΟΑΙ).
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν να δοθούν πρακτικές οδηγίες που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ειδικούς της άσκησης για τον σχεδιασμό ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού προγράμματος άσκησης για ασθενείς με ΟΑΓ ή/και ΟΑΙ, λαμβάνοντας υπόψη τις ενδείξεις και αντενδείξεις της άσκησης για αυτή την ομάδα ασθενών.
Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση στο Google Scholar για την ανεύρεση άρθρων, με λέξεις κλειδιά “Osteoarthritis”, “Κnee Οsteoarthritis”, “Ηip Οsteoarthritis” AND “Exercise”, “Εxercise Guidelines”, “Adverse Events” και παρεμφερείς όρους.
Αποτελέσματα: Η άσκηση είναι ασφαλής και καλά ανεκτή από τα περισσότερα άτομα με ΟΑΓ ή/και ΟΑΙ. O πόνος κατά τη διάρκεια της άσκησης είναι επιτρεπτός και δεν υποδηλώνει επιδείνωση της νόσου, αρκεί να εκπληρώνονται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ποικίλα είδη άσκησης έχουν επιφέρει βελτιώσεις στα ειδικά για την ΟΑ επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία, δεν υπάρχει απόλυτη σύσταση ούτε για την επιλογή ενός συγκεκριμένου είδους άσκησης έναντι κάποιου άλλου ούτε για την «ιδανική δόση» (διάρκεια, ένταση και συχνότητα). Υπάρχουν, όμως, ενδείξεις και αντενδείξεις που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ανά περίπτωση. Όσον αφορά στην αερόβια άσκηση, οι επιλογές ποικίλουν, από δραστηριότητες χωρίς κρούση έως και δραστηριότητες υψηλής κρούσης. Οι ασκήσεις ευλυγισίας και μυϊκής ενδυνάμωσης τόσο στην ΟΑΓ όσο και στην ΟΑΙ θα πρέπει να στοχεύουν όχι μόνο στους μυς της προσβεβλημένης άρθρωσης αλλά όλων των μυών των κάτω άκρων, και ανάλογα με τα ελλείμματα που εξατομικευμένα διαπιστώνονται. Συμπληρωματικά στοιχεία της προπόνησης είναι και οι ασκήσεις ισορροπίας και οι λειτουργικές ασκήσεις. Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι τόσο η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που οφείλονται στη νόσο όσο και η ενίσχυση της γενικότερης φυσικής κατάστασης.
Συμπεράσματα: Η άσκηση ενδείκνυται για τη λειτουργική διαχείριση της ΟΑΓ και ΟΑΙ. Οι γενικές οδηγίες που παρέχονται με βάση την αφηγηματική αυτή ανασκόπηση μπορούν να προσαρμοστούν ανά περίπτωση για τον σχεδιασμό και εφαρμογή ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού προγράμματος άσκησης για ασθενείς με ΟΑΓ ή/και ΟΑΙ.