Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Στάση του Νοσηλευτικού Προσωπικού Τριτοβάθμιων Νοσοκομείων απέναντι στον Θάνατο

Περίληψη

Εισαγωγή: Οι κλινικοί νοσηλευτές αντιμετωπίζουν πολύ συχνά τη διεργασία του θανάτου και τον ίδιο τον θάνατο μέσα από τη φροντίδα ασθενών που κα- ταλήγουν. Η στάση τους απέναντι στον θάνατο και η εμπλοκή τους σε αυτόν είναι μια πολυπαραγοντική και προσωπική διαδικασία.

Σκοπός: Η διερεύνη- ση των στάσεων του νοσηλευτικού προσωπικού τριτοβάθμιων νοσοκομεί- ων απέναντι στον θάνατο και των παραγόντων που τις επηρεάζουν.

Υλικό και Μέθοδος: Διενεργήθηκε περιγραφική μελέτη με δείγμα ευκολίας 210 νοσηλευτών και βοηθών νοσηλευτών, οι οποίοι εργάζονταν σε δύο μεγάλα ογκολογικά νοσοκομεία και σε ένα γενικό νοσοκομείο της Αττικής. Η συλ- λογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 2020. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο δημογραφικών χαρακτηριστικών και την ελληνική έκδοση του ερωτηματολόγιου Death Attitude Profile-Revised (DAP-R) για τη διερεύνηση των στάσεων απέναντι στο θάνατο.

Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 43±9,9 έτη και το 86,7% ήταν γυναίκες, με εθνικότητα κυρίως ελληνική (97,1%). Το

38,6% του νοσηλευτικού προσωπικού εργάζονταν σε ογκολογικά νοσοκο- μεία και το 61,4% εργάζονταν σε μεγάλο γενικό νοσοκομείο. Το 64,3% είχε ανώτατη εκπαίδευση, το 84,6% είχε βιώσει κάποια απώλεια αγαπημένου προσώπου και το 54,2% δεν είχε λάβει βοήθεια/καθοδήγηση για τη διαχείρι- ση ασθενών τελικού σταδίου. Η συχνότητα των επαφών των συμμετεχόντων με τον θάνατο βρέθηκε να σχετίζεται αρνητικά με τις στάσεις του «Φόβου θανάτου» (p=0,003) και «Αποφυγή θανάτου» (p=0,001). Η λήψη βοήθειας/ καθοδήγησης για τη διαχείριση των περιπτώσεων ασθενών τελικού σταδίου φάνηκε να σχετίζεται αρνητικά με τη στάση «Αποφυγή θανάτου» (p=0,31) ενώ η απώλεια οικείου προσώπου βρέθηκε να σχετίζεται με τη στάση «Αποδοχή θανάτου» (p=0,031) και «Αποφυγή θανάτου» (p=0,036). Τέλος, φάνηκε ότι δεν υπάρχεισημαντική συσχέτιση στις στάσεις απέναντι στον θάνατο μεταξύ του χώρου εργασίας των συμμετεχόντων (ογκολογικό και γενικό νοσοκομείο) όπως και των άλλων εργασιακών και δημογραφικών χαρακτηριστικών τους, πλην της ελληνικής εθνικότητας η οποία βρέθηκε να σχετίζεται με μειωμένη στάση «Ουδέτερης αποδοχής» (p=0,034).

Συμπεράσματα. Η συχνή επαφή του νοσηλευτικού προσωπικού με ασθενείς που καταλήγουν όπως και η λήψη βοήθειας και καθοδήγησης, σε εμπειρικό ή γνωστικό επίπεδο, φαίνεται να αποδυναμώνουν τις αρνητικές στάσεις απέναντι στον θάνατο. Συνεπώς, τα προγράμματα εκπαίδευσης και υποστήριξης των νοσηλευτών και των επαγ- γελματιών  υγείας, εκτός από τις γνώσεις για τη διαχείριση του θανόντα και της οικογένειάς του, διαμορφώνουν παράλληλα και τις προσωπικές στάσεις απέναντι στον θάνατο.