Μεγάλη Ηλικία και Βαριά Νόσος: Μια Αυξανόμενη Πρόκληση για την Εντατική Νοσηλευτική

Περίληψη

Η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα μείζoν πρόβλημα του 21ου αιώνα, με σημαντικές συνέπειες στη ζήτηση και προσφορά των υπηρεσιών υγείας. Υπολογίζεται ότι θα υπάρχουν περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, άνω των 60 ετών, έως το έτος 2050. Σύμφωνα με την ελληνική απογραφή του 2011 το 25,3% του πληθυσμού ήταν >60 ετών, το 9,4% ήταν 70–79 ετών και το 5,4% ήταν >79 ετών. Το δε προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα το 2016 ήταν 84 έτη για τις γυναίκες και 78,9 έτη για τους άνδρες. Μολονότι δεν υπάρχει αυστηρώς καθορισμένο βιολογικό όριο, το 65ο έτος θεωρείται συνήθως το μεταίχμιο της μετάβασης στην τρίτη ηλικία. Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα έτη 75–90 αντιστοιχούν στην τέταρτη ηλικία και τα έτη πάνω από 90 στην πέμπτη ηλικία. Υπερήλικος ασθενής θεωρείται εκείνος του οποίου η κατάσταση της υγείας αρχίζει να επηρεάζει τις αποφάσεις στις κατευθυντήριες γραμμές της υγείας. Ως πραγματικά υπερήλικοι (aged) χαρακτηρίζονται οι άνω των 75 ετών, ενώ ως νεότεροι υπερήλικοι (elderly) οι μεταξύ 65–74 ετών.1 Σε πολλά κράτη η διάμεση ηλικία των ασθενών που χρειάζονται εντατική νοσηλεία είναι ήδη πάνω από τα 65 έτη, με αποτέλεσμα η επιστημονική κοινότητα να στρέφει το ενδιαφέρον της στις ιδιαιτερότητες των ηλικιών πάνω από 75–80 έτη. Ο οργανισμός χάνει κάθε χρόνο, μετά το 40ό έτος της ηλικίας το 1% των φυσιολογικών λειτουργιών του. Η χρονολογική ηλικία αποτελεί έναν πτωχό προγνωστικό παράγοντα της λειτουργικής κατάστασης, αλλά και του προσδόκιμου επιβίωσης ενός ασθενούς. Ωστόσο, υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ χρονολογικής και βιολογικής ηλικίας, η οποία και απεικονίζει τη φυσιολογική φθορά. Ιδιαίτερα όταν συζητούνται θέματα πρόγνωσης και προγνωστικών παραγόντων κατά τη νοσηλεία των βαριά πασχόντων ασθενών είναι καθοριστική η επίδραση του προσδόκιμου ζωής τού υπό μελέτη πληθυσμού. Έτσι, κάποιοι ερευνητές ορίζουν τη μεγάλη ηλικία ως τη διαφορά του αναμενόμενου προσδόκιμου της ζωής του μελετώμενου πληθυσμού μείον δέκα έτη.