Eργασιακοί Παράγοντες Κόπωσης - Ικανοποίησης Νοσηλευτικού Προσωπικού στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού

Περίληψη

Ο εργασιακός χώρος και οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτόν διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή των περισσότερων εργαζομένων. H Μονάδα Τεχνητού Νεφρού (ΜΤΝ) αποτελεί ένα «ζωτικό κομμάτι» του συνόλου της παρεχόμενης φροντίδας υγείας. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος εργασίας και οι προκλήσεις στη ΜΤΝ είναι δυνατόν να επηρεάσουν τη σωματική και ψυχική υγεία του εργαζόμενου και τον βαθμό ικανοποίησής του από την εργασία. Σκοπός: Η διερεύνηση των εργασιακών-οργανωτικών παραγόντων που υφίστανται στη ΜΤΝ και επηρεάζουν άμεσα την επαγγελματική κόπωση-ικανοποίηση του νοσηλευτικού προσωπικού. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας HEAL-Link στις ηλεκτρονικές βάσεις PubMed και Wiley Library, για δημοσιεύσεις για το διάστημα 2003–2015, με τις λέξεις ευρετηριασμού: ”nurse”, “work environment”, “burnout”, “occupational stress”, ”job satisfaction”, “hemodialysis” σε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς. Κριτήρια ένταξης ήταν να είναι πρωτότυπες μελέτες δημοσιευμένες στην αγγλική ή την ελληνική γλώσσα. Αποτελέσματα: Από την αναζήτηση προέκυψαν 52 άρθρα, εκ των οποίων τα 29 ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις της παρούσας ανασκόπησης. Η πλειοψηφία των μελετών είναι ποσοτικές (79,4%), ή συνδυάζουν ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους (13,8%) και χρησιμοποιούν ως εργαλείο μέτρησης Nurse Work Index (NWI) σε ποσοστό 26% σε διάφορες παραλλαγές του καθώς και το Maslach Burnout Inventory (ΜΒΙ) σε ποσοστό 44,5%. Οι υπόλοιπες ποιοτικές (6,8%) χρησιμοποίησαν ημιδομημένη συνέντευξη για τη συλλογή των δεδομένων. Από τη μελέτη των παραπάνω, η κόπωση φαίνεται να σχετίζεται με τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά του προσωπικού, τις επαγγελματικές και προσωπικές προσδοκίες του, τον φόρτο εργασίας, τα προσφερόμενα μέσα για την επίτευξη του έργου, τη δυνατότητα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, τη διεπιστημονική συνεργασία, τα χαρακτηριστικά της διοίκησης, καθώς και με την προσωπικότητα του προϊσταμένου. Συμπεράσματα: Η οργανωτική και διοικητική δομή της ΜΤΝ συσχετίζεται σημαντικά με την ικανοποίηση ή κόπωση του προσωπικού, την ασφάλεια, την παραγωγικότητα και την ποιοτική παροχή φροντίδας υγείας. Η πολιτική της διοίκησης και ο βαθμός εφαρμογής πρακτικών όπως είναι η εδραίωση αποτελεσματικής επικοινωνίας και η υποστήριξη των εργαζομένων με την παροχή δυνατοτήτων επαγγελματικής ανέλιξης, αναδύονται ως σημαντικό στοιχείο περιορισμού του συνδρόμου της επαγγελματικής κόπωσης των εργαζομένων.