Τα ερευνητικά δεδομένα μελετών της κόπωσης γυναικών με καρκίνο μαστού υπό ακτινοθεραπεία

Η κόπωση αποτελεί ένα σημαντικό κλινικό πρόβλημα των ασθενών με καρκίνο, το οποίο δεν ανακουφίζεται επαρκώς. Εμφανίζεται σε ποσοστό 70–95% σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία και εξακολουθεί να υφίσταται μετά το τέλος της θεραπείας τόσο στους ασθενείς με προχωρημένη νόσο όσο και σε αυτούς που είναι ελεύθεροι νόσου. Ο καρκίνος μαστού αποτελεί το συχνότερο καρκίνο στο γυναικείο πληθυσμό παγκοσμίως, ενώ η ακτινοθεραπεία παρέχεται ως θεραπευτική ή ως παρηγορητική αγωγή. ΣΚΟΠΟΣ: Η ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας που αφορούσε στην κόπωση στις γυναίκες με καρκίνο μαστού που υποβάλλονταν σε ακτινοθεραπεία. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ: Βιβλιογραφική αναζήτηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (Cinahl, Medline) και κριτική ανάλυση των ανευρεθέντων άρθρων, τα οποία αφορούσαν κυρίως στα έτη 1979–2005. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Από την κριτική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας βρέθηκε ότι οι περισσότερες έρευνες πραγματοποιήθηκαν σε μικτούς πληθυσμούς ασθενών και οι λιγότερες σε αμιγείς πληθυσμούς ασθενών με καρκίνομαστού. Τα ευρήματα έδειξαν ότι η ένταση της κόπωσης αυξανόταν προοδευτικά κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, έφθανε σε μέγιστα επίπεδα κατά την ολοκλήρωσή της, ενώ παρέμενε ακόμη και μετά το τέλος της. Στις έρευνες που αφορούσαν σε αμιγείς πληθυσμούς είχαν χρησιμοποιηθεί διαφορετικές κλίμακες μέτρησης της κόπωσης, είχαν μελετηθεί μικροί πληθυσμοί ασθενών και δεν αναφέρονταν τα κλινικά χαρακτηριστικά του δείγματος (χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, στάδιο), με συνέπεια τα αποτελέσματά τους να μην είναι απολύτως συγκρίσιμα και γενικεύσιμα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Είναι ουσιαστική η ανάγκη για συστηματική αξιολόγηση του προβλήματος στην κλινική πράξη και για περισσότερες μελέτες διερεύνησης τρόπων αποτελεσματικής παρέμβασης για την ανακούφιση της κόπωσης και των επιπτώσεών της στην ποιότητα ζωής αυτής της ομάδας των ασθενών. Οι νοσηλευτές μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αξιολόγηση, διδασκαλία και υποστήριξη των ασθενών για την αντιμετώπιση του πολύ συχνού και σημαντικού αυτού κλινικού προβλήματος.