Εκφοβισμός και Παρενόχληση στο Σχολικό Περιβάλλον: Ένα Ζήτημα Δημόσιας Υγείας

To φαινόμενο του εκφοβισμού και της παρενόχλησης υπάρχουν διαχρονικά στις περισσότερες μορφές κοινωνικής οργάνωσης συμπεριλαμβανομένου του σχολικού περιβάλλοντος. Οι διαστάσεις του φαινομένου αυτού είναι σημαντικές, καθώς σχετίζονται με παραμέτρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας και ευεξίας. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να περιγραφεί το φαινόμενο του εκφοβισμού, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών του, των παραγόντων κινδύνου για την εμφάνισή του και των προστατευτικών παραγόντων έναντι αυτού, καθώς και προτεινόμενων παρεμβάσεων αντιμετώπισής του. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση άρθρων στην ελληνική και αγγλική γλώσσα συναφών με το θέμα στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Pubmed, Scopus, Science Direct και Google Scolar, χρησιμοποιώντας ως λέξεις – κλειδιά : «Bullying», «School environment», «Physical violence». Αποτελέσματα: Το φαινόμενο του εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον δεν είναι ένα επιφανειακό ή διατομικό πρόβλημα, αλλά αντανακλά ένα πρόβλημα άμεσα συνδεδεμένο με τις οργανωτικές και διοικητικές παραμέτρους του σχολείου, και κύρια με τα χαρακτηριστικά του ως κοινωνικού περιβάλλοντος. Τα άτομα που μπορεί να ασκούν εκφοβισμό είναι συνήθως και των δύο φύλων, με έντονη ανάγκη να κυριαρχούν έναντι των άλλων. O στόχος του θύτη μέσω αυτής της βίαιης στάσης είναι να προκαλέσει σωματικό ή ψυχικό πόνο στο παιδί-στόχο. Οι επιπτώσεις της συμπεριφοράς εκφοβισμού σε παιδιά αφορούν νευρονοητικές και ψυχολογικές διαταραχές, οι οποίες περιλαμβάνουν πτώση αυτoεκτίμησης, συμπτώματα άγχους και προσβολές πανικού, συμπτώματα κατάθλιψης, συμπεριφορά αυτoκαταστροφής και συμπεριφορές αυτοκτονίας (ιδέες αυτοκτονίας και απόπειρες αυτοκτονίας), χρήση ουσιών και προβλήματα ψυχικής υγείας στην ενήλικη ζωή. Παρόλο που τα παιδιά, τα οποία θυματοποιούνται μέσω εκφοβισμού βιώνουν σοβαρής έντασης δυσφορία, ωστόσο δεν αποκαλύπτουν το βίωμά τους. Οι κυριότεροι λόγοι είναι ότι ντρέπονται, φοβούνται τα αντίποινα, θεωρούν ότι κανένας δεν μπορεί να τους βοηθήσει αφού αυτός που τους εκφοβίζει τους έχει «πείσει» ότι είναι «παντοδύναμος». Οι παράγοντες που πυροδοτούν συμπεριφορές εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον σχετίζονται με την ύπαρξη οποιουδήποτε είδους: (α) αδυναμίας ή μειονεξίας, (β) διαφορετικότητα ή ιδιαιτερότητα στη σωματική διάπλαση, στην εμφάνιση, στη θρησκεία, στη φυλή, στην εθνικότητα και στη σεξουαλική προτίμηση, όπως για παράδειγμα περιπτώσεις μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, ειδικές ανάγκες, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, αλλά και μαθητές που διακρίνονται για την αριστεία τους. Συμπεράσματα: Έχει φανεί πως υπάρχει ανάγκη να γίνει κατανοητή η έκταση και η βαρύτητα του προβλήματος του εκφοβισμού από την επιστημονική κοινότητα. Η διαμόρφωση αποτελεσματικών παρεμβάσεων για στήριξη των παιδιών και αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού από τους επαγγελματίες υγείας όπως είναι οι σχολικοί νοσηλευτές και οι νοσηλευτές ψυχικής υγείας κρίνεται αναγκαία.

Κατηγορία: Τόμος 57, Τεύχος 2
Hits: 891 Hits
Ημ/νία Δημιουργίας: 15-06-2018
Συγγραφείς: Μαρία Ν.Κ. Καρανικόλα , Άννα Χατζηιωάννου , Ραφαηλία Ζαβρού