Διερεύνηση της Σχέσης των Χαρακτηριστικών των Ασθενών και των Φροντιστών τους με τα Κλινικά Χαρακτηριστικά των Ελκών Πίεσης

Εισαγωγή: Η οικογένεια είναι το θεμέλιο της μακροχρόνιας φροντίδας και οι άτυποι/οικογενειακοί φροντιστές, αναλαμβάνουν μερικώς ή εξολοκλήρου τόσο τη γενική φροντίδα του ασθενούς στο σπίτι όσο και την τοπική φροντίδα των ελκών πίεσης. Συχνά οι φροντιστές στερούνται σχετικής εκπαίδευσης και υποστήριξης ενώ το προφίλ τους και η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών τους δεν έχουν επαρκώς αποσαφηνιστεί. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθούν τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των άτυπων, αμειβόμενων ή μη, φροντιστών ασθενών με έλκη πίεσης στην κοινότητα και οι πιθανές συσχετίσεις τους με τα κλινικά χαρακτηριστικά των ελκών. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική μελέτη σε τυχαίο δείγμα 100 ζευγών ασθενών με έλκη πίεσης και των φροντιστών τους, μετά από κατ’ οίκον επισκέψεις από τον κύριο ερευνητή κατά τη διάρκεια ενός έτους. Οι μέσες τιμές και οι τυπικές αποκλίσεις, χρησιμοποιήθηκαν για την περιγραφή των ποσοτικών μεταβλητών και οι απόλυτες (Ν) και οι σχετικές (%) συχνότητες χρησιμοποιήθηκαν για την περιγραφή των ποιοτικών μεταβλητών. Για τις σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών διεξήχθη πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 19.0. Η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο 0,05. Αποτελέσματα: H μέση ηλικία του δείγματος των ασθενών ήταν τα 75,0±15,9 έτη και το 52% από αυτούς ήταν άνδρες. Από την κλινική αξιολόγηση των ελκών πίεσης καταγράφηκε ως συχνότερη εντόπιση η ιεροκοκκυγική περιοχή (57%) και τα μισά έλκη (51%) εμφάνιζαν βλάβες ολικού πάχους δέρματος συμβατές με στάδιο IV. Ο τυπικός φροντιστής ήταν κάποιο από τα ενήλικα παιδιά του ασθενούς (72%), γυναικείου φύλου (84%), με μέση ηλικία τα 52,6±12,7 έτη, ενώ σε μεγάλο ποσοστό ήταν έγγαμος (81%), δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (55%) και ελληνικής καταγωγής (81%). Η μεγαλύτερη ηλικία του φροντιστή (p=0,012), η συμμετοχή ενός νοσηλευτή στη φροντίδα (p=0,031) και ο αλλοδαπός φροντιστής συσχετίστηκαν θετικά με κάποια από τα κλινικά χαρακτηριστικά του έλκους (p<0,020). Συμπεράσματα: Στην παρούσα μελέτη φάνηκε ο κρίσιμος ρόλος των φροντιστών στη φροντίδα των ελκών πίεσης, αλλά και οι αδυναμίες και τα πλεονεκτήματα που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά τους. Φάνηκε επίσης ότι στη χώρα μας, η εμπλοκή των νοσηλευτών στην κατ’ οίκον φροντίδα των ελκών είναι μάλλον ανεπαρκής. Όταν ο φροντιστής ήταν γυναίκα, ηλικίας >50 ετών και αλλοδαπός, η έκβαση ήταν καλύτερη. Αντιθέτως, η συγκατοίκηση ασθενούς και φροντιστή φάνηκε να συνδέεται με λιγότερο καλή κατάσταση των ελκών.